Elektrik motorlarının elektrik akımını taşıyan ve taşıdığı elektrik akımı kadar manyetik alan oluşturan ya da üzerinde bir gerilim meydana getiren iletkenlerin hazırlanması, yerine yerleştirilmesi, gereken uç bağlantılarının ve kablo yalıtımlarının yapılması gibi işlemlerin tümüne bobinaj denir.  

Elektrik motorları kaç gruptan meydana gelmiş ise o kadar da bobinaj çeşidi vardır. Bunlar ;

A- Doğru akım motorlarında

1- Rotor sargıları

• Seri sargılar,
• Paralel sargılar

2- Stator sargıları

B- Alternatif akım motorlarında

• Bir fazlı asenkron motorlar (endüksiyon motor),
• Çok fazlı asenkron motorlar,
• Transformatörler (bir ve çok fazlı),
• Bir fazlı kollektörlü alternatif akım motorları,
• Çok fazlı kollektörlü alternatif akım motorları,
• Özel motorlar,
• Bir fazlı senkron motorlar,
• Çok fazlı senkron motorlar.

Bir Bobinaj Atölyesinde Kullanılan Bobinaj Malzemeleri

Elektrik bobinaj atölyesinde motor sarımı için kullanılacak, tornavida, tel fırça, havya, makaron, bobinaj (ağaç) tokmağı, keski, çekiç, pürmüz, makas, oluk sürgü çubuğu, kimyasal madde, presbant, lehim, mikrometre, izolasyon sıvısı (bobinaj verniği), kurutma fırını, bobin teli, bobin sarım makinası ve kalıpları, emaye sıyırma makinesi, yalıtım test cihazı ( meger cihazı),  ampermetre, voltmetre, ohmmetre gibi elektrikli ölçme aletleri gibi gerekli bobinaj malzemeleri  kullanılmaktadır. Bobinaj sarımında kullanılan bu malzemeler bobinaj firmaları tarafından üretilmektedir. Bobinaj malzemeleri fiyatları her firmaya göre değişkenlik göstermektedir.

Bobinaj Arızalarının Giderilmesi

Arızalar genel olarak stator sargılarında oluşur. Stator sargısının bir kısmı veya tamamı yanmış veya bozulmuş olabilir. Eğer kısmi bir sarım hatası varsa diğer bobinlere zarar verilmeden arıza çözülmelidir. Stator bobinleri tamamen yanmış ise stator bobinleri önce bobinlerin kalıp ölçüleri alınır. Daha sonra bobinaj şeması çıkarılır ve usulüne uygun olarak sökülür. Stator bobinleri sarıldıktan sonra verniklenmiş oldukları için çok sert bir şekildedirler. Sökme işlemi zorlaşırsa bobinlerin kolayca sökülebilmesi için uygulanması gereken yöntemler:

•  İzoleyi pürmüz ile yakmak.
• Büyük güçlü, düşük gerilimli bir transformatörden bozuk bobinlere gerilim uygulayıp kısa devre ederek izolasyonu yakmak.
• Demir nüvenin etkilenmeyeceği ama izole ve emaye maddelerin kolayca etkilenebileceği değişiklikte asit veya benzeri bir sıvıya statoru daldırarak bobinleri gevşetmek.